مقایسه ی بیان ژن homer 1a در هیپوکمپ رات ?پس از یادگیری فضائی در ماز 8 بازوئی و 12 بازوئی

مطالعه?ی یادگیری در سطح سلولی و مولکولی بر خلاف فرآیندهای فکری دیگر از قبیل تفکر، زبان و هوشیاری به میزان زیادی مورد توجه پژوهشگران بوده است. مطالعه?های اولیه?ی یادگیری و حافظه در نیمه?ی اول قرن 20 توسط pavlov ivan و edgar thorndike?? آغاز شد. در سال 1958 kandel ? به بررسی نقش هیپوکمپ در ذخیره?ی حافظه پرداخت . در دهه?ی 1960 دانشجویان رفتار مقایسه?ای مطرح کردند که الگوهای رفتاری انسان?ها تشابه زیادی با الگوهای رفتاری حیوانات ساده دارند، از این گذشته مسیرهای بیان ژن برای تشکیل حافظه?های جدید از بی?مهرگان تا پستانداران مشترک می?باشند. نواحی از مغز پستانداران که در فرآیندهای تشکیل حافظه نقش بسزائی دارند شامل هیپوکمپ، آمیگدالا، کورتکس مغزی و مخچه می?باشند. چندین مطالعه در دهه?ی 1960 نشان داده?اند که ممانعت از ساخت پروتئین و mrna در طول یا مدت کوتاهی پس از یادگیری باعث مهار حافظه?ی بلندمدت می?شود، بدون اینکه اثری بر روی حافظه?ی کوتاه مدت داشته باشند. حافظه?ی بلندمدت بیشتر از چند ساعت به طول می?انجامد و فرآیندی وابسته به ساخت پروتئین است، بنابراین رابطه?ی مهمی بین عملکرد ژنی و انعطاف پذیری نورونی وجود دارد. فواصل بین هر دوره?ی یادگیری باعث می?شود حافظه?ی بلندمدت قوی?تر و طولانی?تری نسبت به دوره?های یادگیری فشرده ایجاد شود. ژن?های پاسخ اولیه (gene early immediate, ieg)?? به دنبال تحریک?های سیناپسی از قبیل ???حداکثر شوک الکتریکی (mecs)? ،محرک با فرکانس بالای القاء کننده?ی ltp (potentiationterm long)?? یا پس از تجربه?ی رفتاری بیان می?شوند. ژن?های ieg??? به دو دسته?ی تنظیم کننده?ی رونویسی (rtf,factor transcription regulatory)????? و ژن?های موثر ieg?? تقسیم می?شوند که این ژن های موثر اعمال سلولی را به طور مستقیم تحت? تاثیر قرار می?دهند. a1-rhome? از دسته ژن?های موثر ieg??? می?باشد که در انعطاف پذیری سیناپسی و تثبیت سیناپسی نقش مهمی دارند. مطالعه?های انجام شده با استفاده از تکنیک fish? رونویسی ژن a1-homer را در نورون?های نواحی 3ca ,1ca? هیپوکمپ و کورتکس آهیانه?ای و کورتکس اینسولار و شکنج دندانه?ای (sgyru dentate)? به اثبات رسانده است?. امروزه از مازهای شعاعی به ویژه ماز 8 بازوئی برای بررسی یادگیری فضائی در جوندگان، کشف ژن?هائی که در یادگیری فضائی نقش دارند و بررسی ساختارهای مغزی که برای یادگیری ضروری هستند به فراوانی استفاده می?شود. به دلیل اینکه ماز 12 بازوئی در مقایسه با ماز8 بازوئی از پیچیدگی بیشتری برخوردار است در این مطالعه ?دو گروه از رات?ها به مدت 24 جلسه در ماز 8 بازوئی و 12 بازوئی قرار داده شد و رات?ها در سه مرحله?ی آغاز آزمایش?ها، جلسه?ی دوازدهم ونهایتاً جلسه?ی آخر قربانی شدند و پس از استخراج مغز ناحیه?ی هیپوکمپ جداسازی شد و بیان ژن a1-homer با استفاده از تکنیک real time pcr به منظور بررسی ? اثر پیچیدگی موضوع مورد یادگیری? بر میزان بیان ژن ? سنجیده شد، نتایج آشکار ساخت که بیان ژن در ماز 8 بازوئی به دلیل دست یابی سریعتر به کارائی مطلوب رفتاری افزایش بیشتری نشان ?می?دهد، از طرفی با انتقال 2 گروه دیگر از رات?ها از ماز 8 بازوئی به ماز 12 بازوئی و بالعکس?? مشخص شد که میزان بیان ژن a1-homer بلافاصله پس از مواجه شدن با محیطی با دشواری متفاوت ?افزایش معنی?داری نشان می?دهد.